سوره حدید

«سوره حدید» پنجاه و هفتمین سوره از قرآن کریم است و دارای ۲۹ آیه می باشد. این سوره یکی از مسبّحات است.

نزول سوره

«سوره حدید» از سور مدنی است. این سوره در ترتیب مصحف، پنجاه و هفتمین سوره و در ترتیب نزول، نود و چهارمین سوره قرآن کریم است که پیش از آن سوره زلزال و پس از آن سوره محمد نازل شده است.

عدد آیات سوره

تعداد آیات سوره حدید بیست و نه آیه عراقى و بیست و هشت آیه از نظر دیگران است. اختلاف آن در دو آیه است: «مِنْ قِبَلِهِ الْعَذابُ» (آیه ۱۳) کوفى و «الْإِنْجِیلَ» (آیه ۲۷) بصرى است.

محتوا و هدف سوره

غرض این سوره تحریک و تشویق مؤمنین به انفاق در راه خداست، هم چنان که تکرار امر صریح، به این معنا در خلال آیاتش اشعار بدان دارد، یک جا می‌فرماید: «آمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ أَنْفِقُوا مِمَّا جَعَلَکمْ مُسْتَخْلَفِینَ فِیهِ ...» و جاى دیگر می‌فرماید: «مَنْ ذَا الَّذِی یقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً ...» و باز جاى دیگر می‌فرماید: «إِنَّ الْمُصَّدِّقِینَ وَ الْمُصَّدِّقاتِ وَ أَقْرَضُوا اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً» و در تشویق مردم به این عمل همین بس که انفاق مردم را قرض دادن آنان به خداوند دانسته، و معلوم است که خداى عز و جل عالیترین و مقدس‌ترین و بهترین مطلوبست، او هرگز خلف وعده نمی کند، و او وعده‌شان داده که اگر به وى قرض بدهند، مضاعف و چند برابر بر مى‌گرداند، و نیز وعده داده که در عوض انفاقشان اجرى کریم و بسیار زیاد بدهد.

و نیز اشاره کرده به اینکه منشاء این انفاق، تقوا و ایمان به رسول است، و اثر آمرزش گناهان و داشتن دو برابر از رحمت و ملازمت با نور، و بلکه ملحق شدن به صدیقین و شهداء در نزد خداى سبحان است. و در خلال آیات سوره معارفى هم راجع به مبدأ و معاد آمده، و دعوت به تقوا و اخلاص ایمان و زهد دارد، و نیز مشتمل بر مواعظى است.

فضیلت سوره

• ابى بن کعب از پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله روایت کرده که فرمودند: هر کس «سوره حدید» را بخواند، نوشته می شود از کسانى که ایمان به خدا و پیامبران او آورده‌اند.
• عرباض بن ساریه گوید که پیامبر صلی الله علیه و آله قبل از آن که بخوابد، «مسبّحات» را می خواند و می فرمود در آنها آیه‌اى هست که از هزار آیه افضل است.
• عمر بن شمر از جابر بن یزید جعفى از امام باقر علیه السلام روایت کرده که فرمود: کسى که تمام مسبّحات را پیش از خوابیدن بخواند، نمیرد تا اینکه درک کند حضرت قائم علیه السلام را و اگر بمیرد در جوار حضرت رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله خواهد بود.
• حسین بن ابى العلاء از امام صادق علیه السلام روایت کرده که فرمود هر کس که سوره های «حدید» و «مجادله» را در نماز واجب بخواند و آن را ادامه دهد، خداوند ابدا او را عذاب نکند تا بمیرد و در خودش و خاندانش ابدا بدى نبیند و هیچ بیمارى به بدنش نرسد.

پانویس

منابع

• فضل بن حسن طبرسی، ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‌۲۴، ص۱۹۴.
• محمد حسین طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ج‌۱۹، ص۲۵۱، قم ۱۳۷۴.
• ترتیب نزول سوره ها، در همین دانشنامه.

پیوست

سوره حدید/متن و ترجمه